Tác giả với kỷ niệm tại Pra-ha, CH. Séc
Đã lâu tôi không còn ồ, à ngạc nhiên như hồi đầu, khi chứng kiến những điều tử tế ở Tây nữa. Nhớ lúc mới sang, một đận đang loay hoay tìm đường đến Đại sứ quán VN tại Vác-sa-va thì thấy có chiếc taxi dừng bên lề đường, tôi tiến tới gõ cửa và đưa địa chỉ cần tới. Anh lái taxi cố giải thích rằng xe đang chờ khách và chỉ cách cho tôi gọi xe khác.
Vừa lúc ấy, một cặp vợ chồng tiến đến, sau khi mở cửa cho vợ vào xe, anh chồng hỏi chuyện, biết tôi đi về cùng hướng nên mời lên xe đi cùng. Dọc đường, hai vợ chồng họ vừa trò chuyện, vừa giới thiệu cho tôi về Vác-sa-va và những địa điểm thú vị mà xe chạy lướt qua. Đến nơi, họ bảo tôi mới đến đất nước họ và là sinh viên nên không chịu lấy tiền. Tôi nhìn theo, chợt thấy bâng khuâng, phấn chấn, bởi vừa sang đã được đón nhận sự ấm áp từ tấm lòng của những người bản xứ. Và, bắt đầu đặt câu hỏi với những điều từng được nghe về xã hội Tư bản.
Tôi vốn hay đi đó đây, đã rong ruổi đến khá nhiều nước tại Châu Âu. Một lần ở Séc, khát nước nhưng trong túi hết nhẵn tiền Cuaron, tôi nói chuyện với ông chủ cửa hàng ở sân ga và hỏi xem có bán hàng bằng tiền USD không. Ông ta lắc đầu, nhưng thấy tàu sắp chạy lại dúi vội chai nước nhỏ vào tay tôi, rồi xua tay và chúc tôi một chuyến đi vui vẻ.
Lần sang Ý, cứ hễ tôi đặt ba lô xuống để chụp ảnh thì lại có người vỗ vai bảo mày phải hết sức chú ý hành lý, vì bọn dân nhập cư da đen luẩn quẩn quanh đấy rất hay ăn cắp. Và trong chuyến đi ấy, tôi bị móc mất chiếc điện thoại ở Florence, rồi lại mắc lỡm mấy gã da đen tại Venice thật. Một gã da đen cứ dúi vào tay tôi nắm hạt mì nhử cho bồ câu ăn để chụp hình, luôn miệng nói không mất gì đâu. Tôi cứ tưởng đấy là sự sẻ chia giữa các công dân thuộc thế giới thứ ba, nào ngờ, sau đó cả đám vây lại đòi “xin” 30 EUR nên bực mình cãi cọ với chúng. Nhiều du khách và dân địa phương đã quyết liệt đứng ra chỉ trích đám da đen ấy, thấy vậy, chúng tản ra. Gã kia nhẹ giọng xin vài EUR, tôi đành đưa cho xong chuyện, trong đầu nghĩ lẩm bẩm "Bố khỉ! Người Việt Nam mà chúng mày cũng móc và bẫy được thì đúng là nhọ!".
Ở Đức, nhớ một lần đi đến trại tỵ nạn lấy tin viết bài. Quãng đường từ ga tàu đến trại chỉ chưa đầy 5 km, trời đẹp nên tôi quyết định thả bộ. Mải nhởn nhơ cùng chiếc máy ảnh trên tay, tôi rẽ nhầm vào một con đường độc đạo, phía trước chừng 20 km không có ngã rẽ. Chợt một chiếc xe tải lớn phanh dừng ngay trước mặt. Bác tài xế khoát tay bảo tôi lên xe đi cùng, vừa đi vừa trò chuyện.
Đi chừng dăm km tôi sinh nghi nên đưa địa chỉ cho bác tài xem, mới biết đã đi nhầm. Bác tài vui vẻ dừng xe, xuống đường đón một chiếc xe con ngược chiều rồi giải thích với 2 người trên xe. Họ vui vẻ chở tôi trở lại và đưa đến tận trại tỵ nạn, không lấy tiền. Tôi chỉ còn biết cảm ơn họ.
Trên đường trở lại Berlin lần ấy, anh bạn người Nghi Xuân về cùng đánh rơi chiếc ví trên tàu. Trong đó có trên 325 EUR vừa nhận tiền trợ cấp tỵ nạn và giấy tờ tùy thân. Vài hôm sau, anh ấy vui mừng gọi điện báo là có người nhặt được ví đã gửi về theo địa chỉ của trại tỵ nạn, tiền trong ví không hao hụt đồng nào. Chuyện mất ví rồi người Đức nhặt được gửi trả lại sau này tôi còn nghe nhiều người Việt khác kể lại, xem như chuyện ấy rất thường ở đây.
Con tàu du lịch lớn nhất thế giới tại Venice, Italia
Hơn 5 năm ở Tây, biết bao lần phải lên Ủy ban thành phố, đến bệnh viện hay gặp công an giao thông,…, sự chuyên nghiệp và liêm chính của họ khiến tôi nể phục, cảm thấy thoải mái.
Khi quanh ta bắt gặp nhiều chuyện tử tế, nhiều con người tử tế thì tự bản thân cũng bị thôi thúc sống sao cho tử tế. Lẽ dĩ nhiên, ở đâu cũng có người tốt, kẻ xấu; cũng có những chuyện thị phi, bất bình. Nhưng nếp sống tử tế cũng là một “phản xạ có điều kiện”. Khi ta được sống trong một xã hội ít bức xúc và sự tử tế hiện diện khắp nơi thì việc trở thành người tử tế thật dễ dàng. Ngược lại, sống trong một xã hội có quá nhiều điều gây stress, bị bủa vây và lấn át bởi sự “không tử tế”, thì việc giữ cho mình được tử tế cũng khó lắm thay, thậm chí khó mà sống nổi hoặc có khi bị xem là ngờ nghệch. Phải không quý vị?!
NGUYỄN THỨC TUẤN
